Goederen voor tweeërlei gebruik : van civiele technologie tot strategische controle
Wist u dat sommige goederen die in civiele context worden gebruikt, ook voor militaire doeleinden kunnen worden ingezet? Dat is het geval voor goederen en technologieën voor tweeërlei gebruik, ook wel dual use goederen genoemd (DUG), die zowel op Europees als op Belgisch niveau aan strenge regelgeving zijn onderworpen. Als u dit soort producten of diensten produceert, verkoopt of exporteert, is het essentieel dat u op de hoogte bent van de toepasselijke regels.
Wat is een goed voor tweeërlei gebruik ?
Goederen en technologieën voor tweeërlei gebruik zijn producten, apparatuur of knowhow die bestemd zijn voor civiele doeleinden – zoals energieproductie, telecommunicatie of luchtvaart – maar die ook kunnen worden gebruikt voor militaire doeleinden, met name voor de ontwikkeling van wapens of bewakingssystemen.
Om het risico van proliferatie of misbruik voor vijandige doeleinden te voorkomen, is de uitvoer ervan streng gereglementeerd. Voor elke verkoop, overdracht of doorvoer is een vergunning vereist, met het oog op de handhaving van de internationale veiligheid.
Twee grote categorieën van goederen voor tweeërlei gebruik
Dual use goederen kunnen in twee grote categorieën worden ingedeeld :
- Materiële goederen : équipements physiques ou objets tangibles, comme des machines, composants électroniques ou instruments de mesure.
- Technologieën : Het gaat om specifieke, vaak gevoelige kennis die nodig is voor het ontwerpen, vervaardigen of gebruiken van een product. Deze technologieën kunnen worden overgedragen via :
- Technische bijstand (instructies, opleidingen, advies, praktische procedures, enz.);
- Technische documentatie (plannen, schema’s, handleidingen, tabellen, specificaties, enz., op elk medium, inclusief digitaal).
Hier zijn enkele typische producten die als DUG worden beschouwd:
- Cryptografische software: wordt gebruikt om privé- of professionele communicatie te beveiligen, maar kan ook worden gebruikt door militaire of terroristische groeperingen.
- Warmtebeeldcamera’s: nuttig in de industrie en bij het beheer van noodsituaties, maar ook inzetbaar in militaire richtsystemen.
- Specifieke materialen: zoals titaniumlegeringen (gebruikt in de burgerluchtvaart, maar ook voor raketten) of koolstofcomposiet (gebruikt voor medische prothesen, maar ook voor de romp van militaire voertuigen).
Welke regelgeving is van toepassing in België?
In België moeten bedrijven zich aan een dubbel regelgevingskader houden :
- Op Europees niveau :
- Verordening (EU) 2021/821 van 20 mei 2021 die een controleregeling instelt op de uitvoer, de tussenhandel, de technische bijstand, de doorvoer en de overbrenging van producten voor tweeërlei gebruik. Ze schrijft met name voor dat er voor elke uitvoer naar derde landen een vergunning moet worden afgegeven.
- Op Belgisch en regionaal niveau :
- Het Besluit van de Waalse regering van 6 februari 2014 regelt de uitvoer, doorvoer en overdracht van dual use goederen in Wallonië.
- De artikelen 10 en 10 bis van de wet van 11 september 1962 voorzien in sancties en procedures die van toepassing zijn op de invoer en uitvoer van gevoelige goederen.
Wat moet ik doen als ik goederen voor tweeërlei gebruik produceer of verhandel?
De aanvraag voor een uitvoervergunning moet worden ingediend bij de bevoegde autoriteit van de lidstaat waar de onderneming haar maatschappelijke zetel heeft.
In Wallonië is deze autoriteit de Minister-President, maar de Directie Wapenvergunningen (Direction des Licences d’armes) is belast met de voorbereiding, analyse en behandeling van de dossiers.
Vergunningaanvragen moeten worden ingediend via het platform eLicensing dat door de Europese Unie is ontwikkeld. Dit onlineportaal vergemakkelijkt het beheer van vergunningen en vergroot de transparantie van gevoelige handelsstromen.
Als exporteur bent u verantwoordelijk voor:
- Controleren of uw producten of diensten als BDU zijn geclassificeerd;
- U informeren over exportbeperkingen naar bepaalde landen waar sancties gelden (zoals Rusland, Iran of Noord-Korea);
- Uw vergunningsaanvragen indienen via het eLicensing-portaal;
- U te allen tijde houden aan de evoluties in de Europese en nationale wetgeving.
Samengevat, goederen voor tweeërlei gebruik zijn niet alleen van belang voor grote militaire industrieën. Veel bedrijven die actief zijn in de technologische, chemische of elektronische sector kunnen hiermee te maken krijgen. Juridische waakzaamheid is geboden!
Als u twijfelt over de status van uw producten of over de te volgen procedure voor het verkrijgen van een uitvoervergunning, staat ons team tot uw beschikking om u te helpen. Neem contact met ons op!
